Het ondersteunen van verschillen in beenomvang met de Vicair Vector O2
Achtergrondinformatie
In 1943 dachten de ouders van dhr. R al dat er iets aan de hand was met hun toen amper 3 jaar oude zoon. Zijn rechterbeen leverde problemen voor hem op en na een bezoekje aan de arts kregen zijn ouders te horen dat hun zoon waarschijnlijk platvoeten had of gewoon last had van een kort durende verlamming. Tijd verstreek en de problemen werden alleen maar erger tot het punt waarop hij niet meer kon lopen. Zijn ouders waren het zat en wilden een andere mening en gingen naar de Sint Maartenskliniek in Nijmegen, kort daarna werd al snel duidelijk dat hun zoon een relatief zeldzame diagnose toegewezen kreeg: polio. Zijn rechterbeen was aangetast als gevolg hiervan en liep achter in groei en spierontwikkeling.
Nu op een leeftijd van 78, heeft dhr. R inmiddels een lange medische geschiedenis opgebouwd waarin een aantal sleutelmomenten zaten die van grote invloed zijn geweest op zijn gezondheid en mobiliteit. Gedurende de meerderheid van zijn leven was meneer geholpen met orthopedische schoenen. In ’99 brak hij zijn heup bij het afstappen van een opstapje, hij verloor zijn evenwicht en als gevolg is de kop van zijn heup eraf gebroken. Het is zeer aannemelijk dat de verstoring in zijn balans gerelateerd is aan de beperking in zijn rechterbeen. Via een operatie werd de gebroken heup kop weer bevestigd met behulp van een metalen pin.
Na lange revalidatie trajecten bij verschillende artsen eindigde dhr. R uiteindelijk bij een van Nederlands beste experts op het gebied van postpolio in het Amsterdams Medisch Centrum (AMC) en kreeg daar voor het eerst een EVO (enkel voet orthese). Na een aantal keer meten en proberen werd hij weer mobieler. Op verzoek van het AMC deed meneer mee aan een onderzoek waarin de effecten van een EVO voor een postpolio patiënt werden onderzocht. In het geval van dhr. R was er een significant verschil in de ontwikkeling van spiermassa in een positieve zin. Voor het onderzoek onderging meneer ook een algemene gezondheidscheck waar hij zonder problemen doorheen kwam op een kleine afwijking in zijn blaas na. Die zou gecorrigeerd worden maar toen dokters hiermee aan de slag gingen bleek het om iets heel anders te gaan. In 2011 kreeg meneer de diagnose prostaat kanker, dit markeerde het begin van een periode waarin zijn gezondheid en kwaliteit van leven zou gaan afnemen.
Ondanks dat meneer nu officieel kankervrij is verklaard heeft het een groot effect gehad op zijn fysieke gesteldheid. Bestraling heeft zijn darmen beschadigd waardoor hij nu afhankelijk is van katheteriseren en het spoelen van zijn darmen. Door de ziekte is hij een groot deel van zijn ontwikkelde spieren weer verloren en is sinds twee jaar in toenemende mate afhankelijk van zijn rolstoel voor de meerderheid van zijn dagelijkse activiteiten.
De probleemsituatie
Dit case report draait met name om het correct positioneren en creëren van stabiliteit als verschil in massa en omvang een rol spelen, daarnaast is het voor huidbescherming van groot belang om de druk zo gelijkmatig mogelijk te verdelen. Polio heeft dhr. R’s rechterbeen aangetast, wat te zien is door een verschil in lengte en spiermassa. Er is, op het moment van dit clinical case report, een verschil van 4 cm in omvang van het bovenbeen, gemeten vlak boven de knie. Door het verschil in spiermassa zit meneer altijd scheef in zijn stoel.
Hij geeft aan dat hij met zijn huidige kussen ook het gevoel heeft dat hij vooruit schuift, wat aangeeft dat hij een instabiele positionering heeft. Daarnaast geeft hij ook aan dat hij zich niet comfortabel voelt en snel vermoeid is. De scheve positie wordt bevestigd als er een drukmeting wordt gedaan. Op figuur 1 is een duidelijk verschil in druk te zien tussen beide zijden. De verhoogde druk op links kan mogelijk ook de oorzaak zijn van het discomfort dat meneer beschrijft.
De situatie vóór Vicair
Dhr. R heeft ons twee oude kussens laten zien, een standaard kussen dat meegeleverd werd met zijn rolstoel maar eigenlijk nooit is gebruikt omdat het niet voldeed aan de eisen. Om te voldoen aan de eis van een kussen met een contour heeft meneer uiteindelijk een Jay Easy Visco gekregen. Figuur 1 geeft de situatie weer waarin meneer op de Jay Easy Visco zit, zijn probleem was dus hiermee niet opgelost.
Implementatie van Vicair in het zitsysteem
Het verschil in massa bij het rechterbeen veroorzaakt een asymmetrie in de zitpositie. Bij asymmetrie zou je kunnen verwachten dat er een Vicair Adjuster O2 wordt ingezet, in dit geval is er alleen gekozen voor een Vicair Vector O2. Dit omdat de Vector O2 meer mogelijkheden biedt voor precisie positioneren van het gehele been door de extra compartimenten. In plaats van dat alleen de asymmetrie in de heup wordt opgevangen kan door middel van de extra compartimenten de asymmetrie langs het gehele been worden opgevangen. Verder zorgen de voorste compartimenten van de Vector O2 ook voor verbeterde ondersteuning van beide benen en beengeleiding wat meer stabiliteit creëert in de zitpositie.
De zitpositie van meneer is eerst geëvalueerd met de standaard vulgraad van de Vicair Vector O2, dit om goed te kunnen inschatten waar welke aanpassingen nodig waren. De meting met de drukmat geeft de locaties aan waar aanpassingen nodig zijn en op basis hiervan is het kussen aangepast. De onderstaande afbeeldingen laten het verschil zien tussen de standaard en aangepaste Vector O2 instelling.
De drukmetingen geven de afname in druk goed weer, de onaangepaste Vicair Vector O2 laat al een gelijkere drukverdeling zien en een vermindering van druk. Na de aanpassingen geeft de meting nog meer verbetering aan, de druk is nog gelijkmatiger verdeeld en we zien nu ook duidelijk de ondersteuning van de benen terugkomen in de drukmeting. Er zijn cellen toegevoegd aan de rechterkant van het kussen om te compenseren voor de ontbrekende massa in het rechterbeen, links zijn er een aantal cellen uit de compartimenten gehaald om het onaangetaste been goed te positioneren
Conclusie
Direct na de aanpassingen wordt er al een verbetering zichtbaar in de houding van meneer R. Dit was duidelijk te zien aan de lijn van zijn schouders die nu rechter is. Hij geeft ook meteen aan dat hij zich comfortabeler voelt en meer steun voelt. Een langere periode van testen zal moeten uitwijzen of het kussen ook daadwerkelijk de gewenste resultaten zal hebben.
Na ongeveer twee maanden testen, zit meneer nog steeds netjes recht in zijn stoel op het aangepaste kussen. Hij geeft alleen aan dat hij inmiddels een passchoen heeft voor zijn nieuwe EVO en dat hij nieuwe voetsteunen heeft gekregen. Zijn zitsysteem en houding is daardoor iets veranderd maar hij heeft zelf gemakkelijk het kussen met een enkele cellen verder aangepast. Dit geeft wel weer dat een andere EVO invloed kan hebben op zijn positionering en dat er bij de nieuwe schoenen in de toekomst wellicht nogmaals een extra aanpassing nodig is.
De combinatie van zijn nieuwe schoen en voetsteunen heeft ervoor gezorgd dat zijn bovenbenen hoger zijn gepositioneerd en er is daarom gekozen om tijdelijk een schuimwig aan te brengen onder de voorkant van het kussen. Dit om het gat dat de nieuwe items hebben gecreëerd op te vullen en de steun onder de benen volledig terug te brengen. Dit is voor nu een tijdelijke oplossing totdat de nieuwe EVO arriveert.
Verder geeft meneer aan dat hij niet meer het idee heeft dat hij onderuit schuift. Een andere positieve verandering is dat meneer nu de voorkeur geeft om in zijn stoel te blijven tijdens dagelijkse activiteiten. Waar hij eerder in restaurants liever op de gewone stoel plaats nam, geeft hij nu de voorkeur aan zitten in zijn eigen rolstoel. Deze kleine dingen geven toch een hoog niveau van comfort weer nu hij de hele dag probleemloos in zijn stoel kan zitten. Als laatste deelt hij nog zijn ervaring met de Vicair Vector O2 tijdens zijn vakantie, die afgelopen zomer toch erg warm was. Zijn oude kussen was naar zijn mening veel warmer, de open structuur en ademende kwaliteiten van de Vicair Vector O2 hebben dus goed bijgedragen aan het reguleren van de temperatuur tijdens een warme zomer.
Welk Vicair rolstoelkussen past bij jou?
Probeer onze rolstoelkussens keuzehulp en vind je match!
